လမ္းေဘးပင္လယ္စာအေရာင္းဆိုင္ငယ္ေလးမွ ပုစြန္ထုပ္သည္ ၿမိဳ႕ေနျပည္သူ(၉)ဦးကို ဒုကၡ မ်ား ေစခဲ႔သည္။ လင္မယား(၂)ဦးသည္ ပုစြန္ထုပ္ ၂ကီလိုခန္႔စားသံုးၿပီးေနာက္ လမ္းမေလ်ွာက္ႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ စစ္ေဆးၾကည့္ခဲ့ရာ အစင္းပါၾကြက္သားေပ်ာ္ပ်က္ျခင္း rhabdomyolysis ေရာဂါ လကၡဏာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္ ေႏြရာသီတြင္ နန္က်င္းၿမိဳ႔၌ ပုစြန္ ထုပ္စားသံုးသျဖင့္ အစင္းပါၾကြက္သားေပ်ာ္ပ်က္ျခင္း rhabdomyolysis ေရာဂါ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း သိရပါ သည္။

　　( အစင္းပါၾကြက္သားေပ်ာ္ပ်က္ျခင္း rhabdomyolysis ေရာဂါဆိုသည္မွာ အစင္းပါၾကြက္သား ဆဲလ္ေျမွး၊ အေျမွးလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ ၄င္းမွစြမ္းအင္ထုတ္ေပးေသာ အမ်ိဳးစံုေသာမ်ိဳးရိုးဗီဇတုိ႔ကို အေႏွာင့္ အယွက္ေပးျခင္း (သို႔) ေရာဂါျဖစ္ေစ၍ အစင္းပါၾကြက္သားပ်က္စီးျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚကာ ဆဲလ္အေျမွးပါး လံုး၀ေျပာင္းလဲ၍ ဆဲလ္မ်ားအတြင္း ယိုစိမ့္မႈျဖစ္ေပၚေစသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ ေဆာင္မႈ ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္းေရာဂါျပင္းနွင့္ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ ဖရိုဖရဲျဖစ္ျခင္းတုိ႔ကို ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါအျဖစ္ ေတြ႔ရွိရသည္။ )

　　ပုစြန္ထုပ္အဆိပ္သင့္ေရာဂါ၏ နာမည္အတိအက်မွာ Haff disease ျဖစ္သည္။ ၁၉၂၄ခုႏွစ္တြင္ ပိုလုိ၏ ကမ္းရိုးတမ္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ ပထမဦးဆံုး ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိခဲ့သည္။ လူနာ မ်ားမွာ ေရထြက္အစားအစာမ်ား စားသံုးၿပီးေနာက္ ၂၄နာရီအတြင္း အေၾကာင္းရင္းတိက်စြာ မသိရ ဘဲ အစင္းပါၾကြက္သားေပ်ာ္ပ်က္ျခင္း rhabdomyolysis ေရာဂါလကၡဏာ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

　　ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသ၊ ပိုလို၏ ပင္လယ္ကမ္းနားေဒသ၊ အေမရိကန္၊ ဘရာဇီး ႏွင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈျဖစ္စဥ္မ်ားကို ဆက္တိုက္ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ ႏွစ္ေပါင္း (၉၀)ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ပုစြန္ထုပ္အဆိပ္သင့္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိျခင္း မရွိေသးပါ။ ယခုအခါတြင္ အမည္နာမမသိေသးေသာ အဆိပ္တစ္မ်ိဳးႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သံသယျဖစ္ဖြယ္ ေတြ႔ရွိရသည္။

　　၂၀၁၀ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ ၾသဂုတ္လအတြင္း နန္က်င္းၿမိဳ႕တြင္ စုစုေပါင္း ၁၄ႀကိမ္၊ ေရာဂါျဖစ္စဥ္ ၂၃ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၆ရက္ေန႔တြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံ ျပင္းထန္ ေသာေရာဂါမ်ား တားဆီးကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဗဟိုဌာနႏွင့္ နန္က်င္းၿမိဳ႕ အစားအစာကာကြယ္ ေရး ေကာ္မတီတို႔ ပူးေပါင္း၍ သတင္းျပန္ၾကားေရး အစည္းအေ၀းပြဲ က်င္းပခဲ့ရာ အဆိုပါ အစည္း အေ၀း တြင္ နန္က်င္းပုစြန္ထုပ္ႏွင့္ အစင္းပါၾကြက္သားေပ်ာ္ပ်က္ျခင္း ေရာဂါခံစားေနရေသာ ေ၀ဒနာ ရွင္မ်ားသည္ ပတ္သက္မႈရွိေၾကာင္း၊ ထိုေရာဂါကို Haff disease ဟုေခၚေၾကာင္း၊ ပုစြန္ထုပ္စား သံုးျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ မႈရွိေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ တိက်ေသာ ေရာဂါအရင္းအျမစ္ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားမွ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

　　၄င္းေရာဂါ၏ အဓိကေရာဂါလကၡဏာမွာ တစ္ကိုယ္လံုးရွိ ၾကြက္သားမ်ားနာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုး အားအင္မရွိျဖစ္ေနျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ားတြင္ ဆီး အေရာင္ရင့္လာကာ ၾကာညိဳ႕ေရာင္အဆင့္ထိ ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ ေဆးပညာအရ စစ္ေဆးမႈမ်ား တြင္ ၾကြက္သားမ်ား ကိုင္ေန႔စ္(kinase)မႈသည္ ပံုမွန္အားျဖင့္ 145umol/L ထက္မေက်ာ္လြန္ရ၊ သို႔ေသာ္ ဤေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ားသည္ သာမန္အေျခအေနမ်ားထက္ အဆ ၃၀၊ ၄၀ ရွိတတ္ၿပီး အဆ ၁၀၀ နီးပါးအထိ ရွိႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။

　　Haff disease ၏ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္းသည္ လြန္စြာလ်င္ျမန္လွသည္။ ေရာဂါငုပ္လွ်ိဳးေနခ်ိန္မွာ အတိုဆံုး (၅)နာရီ၊ အရွည္ဆုံုး (၁၃)နာရီျဖစ္ၿပီး သာမန္အားျဖင့္ (၂၄)နာရီမေက်ာ္လြန္ေၾကာင္း ပညာရွင္ မ်ားမွ ေလ့လာေတြ႔ရွိထားသည္။ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ကို သတိေပးေနသည္မွာ အကယ္၍ ပုစြန္ထုပ္ စားၿပီး (သို႔) အျခားပင္လယ္စာမ်ားစားၿပီးသည္႔ေန႔တြင္ တစ္ကိုယ္လံုးေညာင္းညာ ကိုက္ခဲကာ အားအင္ခ်ိနဲ႔ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားႀကံဳေတြ႔ခဲ့ပါက အခ်ိန္မွီ ကုသမႈခံယူရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အၾကံျပဳ တင္ျပအပ္ပါသည္။

　　(တ႐ုတ္ေရလုပ္ငန္းကြန္ယက္မွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပသည္။)